Rating Chương Trình Truyền Hình – Thước Đo Thành Công Hay Con Số Vô Hình?

Trong lĩnh vực truyền hình, rating được ví như “nhịp tim” của mỗi chương trình. Chỉ số này không chỉ phản ánh mức độ quan tâm của khán giả mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu quảng cáo, sự tồn tại của một format và cả vị thế của nhà sản xuất trong ngành.

Vậy rating chương trình truyền hình là gì, vì sao nó lại quan trọng đến vậy và liệu nó có còn là thước đo duy nhất trong kỷ nguyên số hiện nay?

1. Rating là gì? Hiểu đúng về chỉ số này

Rating (viết tắt của “television rating”) là chỉ số đo lường tỷ lệ người xem một chương trình truyền hình trong một thời điểm nhất định. Nó được tính theo phần trăm tổng số người có khả năng xem TV trong một khu vực.

“Nếu một chương trình có rating 5%, tức là 5% tổng số hộ gia đình có TV đã xem chương trình đó trong khoảng thời gian đo lường.”

Thông thường, các công ty nghiên cứu thị trường như Kantar Media hay Nielsen sẽ cung cấp số liệu rating bằng cách đặt thiết bị đo chuyên dụng tại các hộ gia đình mẫu trên toàn quốc.

2. Vai trò của rating trong ngành truyền hình

Rating là cơ sở quan trọng để xác định:

• Hiệu quả nội dung của chương trình.

• Giá trị quảng cáo cho mỗi khung giờ.

• Khả năng duy trì hoặc ngưng sản xuất chương trình.

• Sức ảnh hưởng của đài phát sóng.

Các chương trình có rating cao thường chiếm ưu thế về thương hiệu, dễ dàng thu hút nhà tài trợ lớn và mở rộng quy mô đầu tư sản xuất.

Tham khảo thêm cách các đài truyền hình điều chỉnh lịch phát sóng dựa trên số liệu rating thực tế.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến rating

Không phải chương trình nào cũng có thể đạt rating cao, dù được đầu tư lớn. Dưới đây là những yếu tố cốt lõi:

A. Khung giờ phát sóng

Khung giờ vàng (19h – 22h) luôn là “miếng đất màu mỡ” vì có lượng người xem đông nhất. Tuy nhiên, cạnh tranh ở khung giờ này cũng vô cùng khốc liệt.

B. Nội dung chương trình

Chương trình có nội dung gần gũi, hài hước, giải trí cao thường dễ tạo hiệu ứng lan tỏa hơn những chủ đề chuyên sâu hoặc học thuật.

C. Người dẫn chương trình và khách mời

Gương mặt nổi tiếng sẽ kéo theo lượng fan trung thành, từ đó giúp rating tăng mạnh. Điều này lý giải vì sao các đài thường mời nghệ sĩ hot tham gia game show hoặc talkshow.

D. Quảng bá và truyền thông

Chiến lược truyền thông bài bản giúp chương trình tiếp cận nhanh chóng với đối tượng mục tiêu và tạo sức nóng ngay từ khi ra mắt.

4. Top các chương trình truyền hình có rating “khủng” tại Việt Nam

1. Về Nhà Đi Con (VTV1)

Đây là bộ phim truyền hình hiếm hoi đạt rating hơn 25% tại khung giờ tối. Cốt truyện nhân văn, diễn xuất tốt đã giúp bộ phim trở thành hiện tượng năm 2019.

2. Người Ấy Là Ai (HTV2 – VieON)

Chương trình hẹn hò thực tế này từng đạt rating cao nhất trong khung giờ phát sóng, đặc biệt ở các tập có khách mời nổi bật như Hương Giang, Trấn Thành.

3. Thách Thức Danh Hài (HTV7)

Với format đơn giản nhưng hiệu quả, chương trình từng ghi nhận rating lên đến 11.4%, vượt xa nhiều game show khác cùng thời điểm.

5. Chỉ số rating có đang “mất dần sức mạnh”?

Trong kỷ nguyên số, nơi YouTube, TikTok, Netflix… lên ngôi, nhiều người đặt câu hỏi: Liệu rating truyền thống còn đủ sức nặng?

Một vài lý do khiến rating không còn là “chuẩn mực duy nhất”:

• Khán giả dần chuyển sang nền tảng OTT, xem theo nhu cầu thay vì phụ thuộc lịch phát sóng.

• Sự lan tỏa trên mạng xã hội có thể mạnh hơn rating thực tế (viral trên Facebook, lượt view YouTube…).

• Những chương trình có lượng người xem online lớn nhưng rating truyền thống lại thấp.

Dẫu vậy, với nhà đài và nhà quảng cáo, rating vẫn giữ vai trò tiên quyết khi quyết định ngân sách truyền thông và hợp tác thương mại.

6. Xu hướng đo lường mới thay thế rating truyền thống

Để bắt kịp xu hướng số hóa, nhiều đài truyền hình đã áp dụng hệ thống đo lường đa kênh:

• Kết hợp dữ liệu truyền hình, mạng xã hội và OTT để đánh giá toàn diện.

• Sử dụng AI và big data để phân tích thói quen người xem chi tiết hơn.

• Tính thêm chỉ số tương tác, số lần chia sẻ, bình luận, hashtag thịnh hành…

Điều này cho thấy, ngành truyền hình đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng đến việc tối ưu hóa nội dung dựa trên dữ liệu đa chiều chứ không đơn thuần phụ thuộc vào rating truyền thống.

7. Câu hỏi thường gặp

Rating có thể bị làm giả không?

Rating được đo bằng thiết bị kỹ thuật tại các hộ mẫu ngẫu nhiên, do bên thứ ba độc lập như Kantar Media thực hiện nên khó bị can thiệp. Tuy nhiên, vẫn có tranh cãi xoay quanh độ đại diện của mẫu khảo sát.

Rating bao nhiêu là tốt?

Thông thường:

• < 1%: thấp, cần cải thiện.

• 1 – 5%: ổn định, thu hút được nhóm khán giả nhất định.

• > 5%: chương trình có sức hút mạnh, dễ thu hút quảng cáo.

Chương trình có rating thấp có bị hủy không?

Có. Nếu rating liên tục thấp và không có tín hiệu cải thiện, nhà đài có thể ngưng phát sóng hoặc thay đổi nội dung để phù hợp hơn với thị hiếu khán giả.

8. Kết luận: Rating vẫn cần, nhưng không còn là tất cả

Rating vẫn là chỉ số quan trọng, đặc biệt trong việc định giá quảng cáo và đánh giá sự yêu thích của khán giả với một chương trình. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên công nghệ, các nhà sản xuất cần kết hợp nhiều chỉ số đánh giá như lượt xem trực tuyến, mức độ tương tác xã hội, và dữ liệu thị trường để có cái nhìn toàn diện hơn.

“Đừng để một con số quyết định số phận của cả một chương trình, hãy nhìn vào cảm xúc mà nó tạo ra.”

Bạn có thể tìm hiểu thêm về các xu hướng truyền hình mới tại website chính thức của Kantar Media Việt Nam.

Bạn cũng có thể quan tâm:

• Game show hài hước – Xu hướng giải trí không bao giờ lỗi thời

• Xu hướng truyền hình thực tế 2025

Bài viết được tổng hợp từ kinh nghiệm làm việc trong ngành truyền hình và tiếp thị nội dung hơn 7 năm, kết hợp với các số liệu từ Kantar Media – đơn vị hàng đầu trong đo lường truyền thông tại Việt Nam.